Thứ điều khiển giao dịch của bạn nhiều nhất không phải là thị trường, cũng không phải là kỹ năng phân tích, mà chính là tâm lý giao dịch. Tâm lý điều khiển tất cả mọi người và ảnh hưởng đến hành động giá.
Hiểu về tâm lý trader không những giúp bạn lý giải được những biến động trên thị trường mà còn giúp bạn kiểm soát tâm lý giao dịch.
Bài viết này sẽ chỉ ra những tâm lý trader thường gặp nhất trong Forex và cách kiểm soát tâm lý giao dịch hiệu quả. Cùng bắt đầu ngay sau đây!
Tại sao phải hiểu về tâm lý Trader
Tâm lý học là một trong những khái niệm thuộc phạm trù cảm xúc của con người, từ thời cổ đại đến hiện tại.
Thông thường các nhà giao dịch ngoại hối cảm thấy lo lắng vì các giao dịch trong quá khứ. Để tránh những xáo trộn trong tương lai với các nhà giao dịch ngoại hối, điều quan trọng là phải tách cảm xúc khỏi các giao dịch trong quá khứ. Có thể học hỏi từ mỗi giao dịch tạo ra một tư duy thoải mái, đặc biệt là trong các tình huống giao dịch căng thẳng.
Tâm lý thị trường cần thời gian để rèn luyện, và với thời gian luyện tập liên tục, sự tách rời cảm xúc có thể giúp các nhà giao dịch vượt qua sự hoảng loạn giao dịch ngoại hối và tránh ảnh hưởng đến sức khỏe.
Những tâm lý giao dịch thường gặp trong Forex
Tham lam
Có một câu nói cũ mà bạn có thể đã nghe liên quan đến việc buôn bán trong các chợ với linh vật tượng trưng: “Bò kiếm tiền, gấu kiếm tiền và lợn bị giết thịt”. Về cơ bản, điều đó có nghĩa là nếu bạn là một “con lợn” tham lam trên thị trường, bạn gần như chắc chắn sẽ thua lỗ. Các nhà giao dịch tham lam khi họ không chốt lời vì họ nghĩ rằng giữ vị thế giao dịch đó sẽ mang lại lợi nhuận cao hơn cho họ.
Một điều khác mà các nhà giao dịch tham lam làm là “Nhồi thêm thật nhiều lệnh”, đơn giản vì thị trường đang diễn biến theo hướng có lợi cho họ, nên họ dựa vào chúng kiếm thêm nhiều lợi nhuận hơn.
Bạn có thể thêm lệnh phù hợp với hành động giá và tính toán rủi ro không vượt quá giới hạn cho phép. Nhưng nếu bạn nhồi thêm lệnh chỉ vì thị trường đã di chuyển theo hướng thuận lợi hơn một chút, thường là vì lòng tham.
Rõ ràng, rủi ro quá nhiều trên một giao dịch ngay từ đầu là quá tham lam. Điểm cần lưu ý ở đây là bạn cần phải rất cẩn thận với lòng tham, vì nó có thể thống trị bạn và nhanh chóng phá hủy tài khoản giao dịch của bạn.
Sợ hãi
Các nhà giao dịch trở nên sợ hãi khi tham gia thị trường khi họ mới bắt đầu giao dịch và chưa nắm vững một chiến lược giao dịch hiệu quả như giao dịch hành động giá. Trong trường hợp đó, bạn không nên giao dịch tiền thật.
Nỗi sợ hãi cũng có thể phát sinh trong một nhà giao dịch sau khi họ gặp phải một loạt các giao dịch thua lỗ hoặc sau khi chịu tổn thất lớn hơn họ có thể chịu đựng được về mặt cảm xúc.
Để chinh phục nỗi sợ hãi của thị trường, trước tiên bạn phải đảm bảo rằng bạn không bao giờ mạo hiểm nhiều tiền hơn bạn hoàn toàn có thể đủ khả năng để mất trên một giao dịch. Nếu bạn hoàn toàn ổn với việc mất số tiền bạn đang mạo hiểm, thì không có gì phải sợ.
Nỗi sợ hãi có thể là một cảm xúc rất hạn chế đối với một nhà giao dịch vì nó có thể khiến họ bỏ lỡ các cơ hội giao dịch tốt.
Cay cú
Các nhà giao dịch trải nghiệm cảm giác cay cú trên thị trường khi họ thực hiện một giao dịch thua lỗ mà họ “chắc chắn” sẽ thành công. Điều quan trọng ở đây là không có cái gọi là “chắc chắn” trong giao dịch Forex.
Ngoài ra, nếu bạn đã mạo hiểm quá nhiều tiền trên một giao dịch duy nhất và cuối cùng bạn thua lỗ, bạn sẽ muốn quay trở lại thị trường chỉ để kiếm được lợi nhuận nhanh chóng nhất nhằm bù đắp trên số tiền bị mất của bạn.
Cảm giác cay cú thường chỉ dẫn đến một mất mát khác (và đôi khi thậm chí lớn hơn) bởi vì bạn chỉ giao dịch trên cảm xúc.
Hưng phấn
Mặc dù cảm thấy hưng phấn thường là một điều tốt, nhưng nó thực sự có thể gây ra rất nhiều thiệt hại cho tài khoản của nhà giao dịch sau khi họ đạt được một hoặc một loạt các giao dịch thắng liên tiếp.
Các nhà giao dịch có thể trở nên quá tự tin sau khi giành chiến thắng một vài giao dịch trên thị trường. Vì lý do này hầu hết các nhà giao dịch trải qua giai đoạn thua lỗ lớn hơn ngay sau khi họ đã giành chiến thắng liên tiếp trên thị trường.
Nếu bạn thắng liên tiếp, bạn sẽ luôn cảm thấy hưng phấn và muốn mở thêm lệnh giao dịch vì nghĩ đây là thời cơ hoàn hảo để giao dịch …
Cách kiểm soát tâm lý giao dịch hiệu quả
Lên kế hoạch và tuân thủ kế hoạch
Tính kỷ luật sẽ giúp bạn kiềm chế những cảm xúc tiêu cực do giao dịch đem lại rất nhiều. Hãy lên kế hoạch chi tiết về số lệnh giao dịch trong ngày, khối lượng giao dịch, phong cách giao dịch, thời gian giữ lệnh,… và tuân thủ tuyệt đối theo chúng.
Sẽ ra sao nếu bạn lập một kế hoạch giao dịch hoàn chỉnh nhưng lại vì những cảm xúc tức giận, tham lam hay hưng phấn mà phá vỡ kế hoạch đó? Như vậy không những bạn sẽ bị tâm lý giao dịch lấn át mà còn tốn thời gian lặp ra kế hoạch.
Nếu bạn cảm thấy kế hoạch của mình không hiệu quả, hãy kiểm nghiệm trong một thời gian rồi điều chỉnh kế hoạch. Tuyệt đối không nên vì một chút cảm giác nhất thời mà giao dịch theo “ông bà mách bảo”.
Không nhìn chăm chăm vào biểu đồ
Nhìn chăm chăm vào biểu đồ là một thói quen cực kỳ không nên làm. Thị trường có thể lên xuống liên tục nhưng xu hướng chung sẽ là thứ bạn cần quan tâm. Nhưng khi bạn liên tục nhìn biểu đồ, bạn có thể bị những diễn biến tức thời làm lung lay ý chí giao dịch. Khi đó, có thể bạn sẽ chốt lệnh quá sớm hoặc đi theo hướng ngược lại với xu hướng chung.
Thay vì nhìn chăm chăm vào biểu đồ, hãy phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật kỹ trước khi đặt lệnh, cài đặt các mức Stop Loss và Take profit rồi dành thời gian cho bản thân hoặc các công việc khác.
Ngoài ra, nhìn chăm chăm vào biểu đồ còn khiến bạn ảnh hưởng đến sức khỏe mắt và tốn nhiều thời gian vô ích.
Tránh giao dịch vào những thời điểm bất lợi
Nếu bạn là một người hay sợ hãi trước những sự mạo hiểm, thì lời khuyên này dành cho bạn. Bạn nên tránh giao dịch vào những thời điểm bất lợi.
Thời điểm bất lợi là những lúc thị trường có tính thanh khoản thấp hoặc có biến động cực lớn như: Sau các kỳ nghỉ, ngày cuối tuần, thời điểm giao phiên, thời điểm có những tin tức quan trọng được công bố…
Tuy đây là một cách sẽ khiến bạn không kiếm được nhiều lợi nhuận, nhưng nó sẽ phù hợp với những nhà giao dịch an toàn.
Hạn chế giao dịch sau khi thua hoặc thắng quá lớn
Sau khi thua hoặc thắng một lệnh lớn, bạn thường sẽ muốn giao dịch tiếp với khối lượng lớn hơn. Đương nhiên, điều này đã vi phạm quy tắc đầu tiên (đặt ra kế hoạch và tuân thủ theo kế hoạch).
Những người sau khi thua một lệnh lớn hoặc thua liên tiếp thường vẫn không muốn dừng lại mà tiếp tục giao dịch lớn hơn với hy vọng lấy lại những gì đã mất. Đây là cảm xúc cay cú.
Những người sau khi thắng một lệnh lớn hoặc thắng liên tiếp thường sẽ muốn tiếp tục vận may của mình, nắm bắt thời cơ tiếp tục giao dịch để được lợi nhuận nhiều hơn. Đây là cảm xúc tham lam.
Vậy bạn nên làm gì? Sau khi thua hoặc thắng lớn, bạn nên bình tĩnh để cân bằng cảm xúc. Hoặc ít nhất bạn nên tuân thủ theo kế hoạch mà mình đã đặt ra.
Học cách sử dụng nhật ký giao dịch
Nhật ký giao dịch là một công cụ hữu ích giúp bạn giao dịch có kỷ luật hơn. Nhật ký giao dịch sẽ ghi chép lại những lệnh thắng và những lệnh thua trong quá khứ, toàn bộ quá trình giao dịch của bạn.
Đối diện với những thua lỗ cũng là một cách hay để bạn có thể điều chỉnh bản thân theo hướng tốt hơn. Nhật ký giao dịch chỉ là một công cụ, điều quan trọng vẫn là bạn. Sau khi theo dõi nhật ký giao dịch của bản thân bạn rút ra được điều gì mới là quan trọng.
Vì vậy hãy dành thời gian nghiên cứu nhật ký giao dịch của bản thân và tối ưu giao dịch nhé!
Học cách quản lý vốn
Quản lý vốn tốt tương đối khó. Tuy nhiên, nếu phải dành ra một số lời khuyên cho bạn, tôi sẽ có vài điều như sau:
- Không dành hết số tiền hiện có đổ vào giao dịch: Số tiền giao dịch của bạn phải là tiền nhàn rỗi, sau khi đã trừ hết các chi phí cần thiết. Làm điều này là vì bạn không nên đặt cược vào một lệnh và hy vọng nó sẽ thắng. Nếu kết quả đi ngược lại với mong đợi, bạn sẽ mất hết tất cả và thậm chí là nợ thêm.
- Chia nhỏ số tiền đầu tư thành nhiều danh mục: Điều này tương tự như quy tắc “Không bỏ hết trứng vào cùng một rổ” trong đầu tư
- Luôn đặt ra mục tiêu lợi nhuận và mức thua lỗ có thể chấp nhận được
- Sử dụng lệnh Stop loss và Take Profit
